Tanım
0-18 yaş grubundaki çocuğun,kendisine bakmakla yükümlü kişi veya kişiler tarafından zarar verici, kaza dışı ve önlenebilir bir davranışa maruz kalmasıdır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) tanımına göre Çocuk İstismarı:
Çocuklara bir yetişkin, toplum veya devlet tarafından bilinçli veya bilinçsiz olarak bedensel, duygusal, zihinsel veya sosyal gelişimlerini olumsuz etkileyen,
çocuğun istismar veya şiddet olarak algılamadığı veya yetişkinlerin istismar olarak kabul etmediği davranışları da içine alan bir durumdur.
İstismar Tipleri
-Fiziksel istismar
-Cinsel istismar
-Duygusal istismar
-Ekonomik istismar
-İhmal
ÇOCUK İSTİSMARINA YAKLAŞIMDA MULTİDİSİPLİNER EKİP
-Çocuk doktoru
-Adli tıp uzmanı
-Sosyal Hizmet uzmanı
-Psikiyatrist
-Çocuk polisi
-Çocuk savcısı
-Aile,Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
-Çocuk gelişim uzmanı
-Çocuk psikiyatristi
Tanım
Çocuğun kaza dışı sebeple bir yetişkin tarafından yaralanması ve örselenmesidir.
Bir tokattan başlayarak çeşitli aletlerin kullanılmasına kadar devam edebilir.En yaygın rastlanılan ve belirlenmesi en kolay olan istismar tipidir.
İstismara Bağlı Ölüm Riski
Çocuk istismarı süreci açığa çıkarılarak kesintiye uğratılabilir. Öncelikle ölümler engellenebilir.
Çeşitli yayınlar göstermektedir ki Çocuk İstismarında mortalite %0.1-20 arasında değişebilmektedir.
İstanbul’da çocuk hastanelerinde (2007) % 23 bulunmuş.
Fiziksel İstismar Olgularının Öykülerinde Sık Rastlanılan Ortak Özellikler:
-Tedaviye başvurmada açıklanamayan gecikmeler,
-İlk gelişte verilen öykünün sonradan değiştirilmesi,
-Tek tek verilen ebeveyn öykülerindeki farklılık,
-Çocuğun yaş ve gelişme durumu ile uyumsuz öykü,
-Çocuğun kardeşinin suçlandığı yaralanmalar,
-Ebeveynde veya bakıcılarda düşmanca davranışlar,
-Evde başka tür şiddetin de varlığı.(Özellikle babanın anneyi veya kardeşlerin birinin diğerini istismar ettiği görülür)
-Ana-babanın alkol, madde bağımlılığı,
-Anne-babanın çocuk bakımını üstlenecek olgunlukta olmaması,
-Anne-babanın beklentilerinin çocuğun gelişimi ile uyumsuzluğu,
-Çocuğa bakmakla yükümlü olanların genellikle sosyal izolasyon içerisinde olmaları,
-Annne-babanın da genellikle çocukken fiziksel ya da cinsel istismara uğramış olması,
-Ailede değişik tipte istismarların kuşaktan kuşağa geçmesi (saldırganlık siklusu)
Fiziksel istismar Uygulama şekilleri
Aletsiz Saldırılar:
Tokat, yumruk, itip-kakma, tekme, sarsma ve çimdikleme...
Aletli Saldırılar:
Kemer, kayış, herhangi bir ev eşyası (telefon, tava, v.b.), hortum, sigara, ütü, sıcak su ve sıcak yiyecekler...
Fiziksel Bulgular 1
DERİ YARALANMALARI:
-İnsan ısırıkları
-Sıyrıklar
-Ekimozlar
-Yanıklar
-GÖZ LEZYONLARI
-Vitröz hemoraji
-Lens dislokasyonu
-Retina yırtılması
Fiziksel Bulgular 2
İÇ ORGAN YARALANMALARI:
İSKELET SİSTEMİ LEZYONLARI:
-Kafatası kırıkları
-Ekstremite (kollar-bacaklar) kırıkları
İstismar Olguları Neden Atlanmaktadır?
Bir ebeveynin çocuğuna zarar verebileceğini kabul etmeyebilir.Bir aile içi meseleye karışmak istemeyebilir.Yeterli eğitim almamıştır.Korkabilir.
Olguları Atlamamak İçin
-İstismar ve ihmalin bulgu ve semptomlarını tanıyabilmeli,
-Çocuk istismarı ve ihmali ile ilgili tam ve düzgün bir tıbbi öykü alıp multidisipliner yaklaşımı bilmelidir,
-Çocuğun daha fazla zarar göreceği durumlarda acil önlemleri alabilmeli, kanunların izin verdiği şekilde çocuğa bir yer ayarlayabilmeli, -
-Hastaneye yatırmak,acil bakım merkezlerine aldırmak,
-Çocuk ve ona bakmakla sorumlu olanlara karşı objektif ve profesyonel bir tutum içinde olmalı,
-Aileyle terapötik düzeyde bir ilişkiye girmeli, bakım sonlandıktan sonra bile ilişkide olmalı,
-Evdeki diğer çocukları da tıbbi açıdan değerlendirmeli,
-Tüm istismara uğramış çocukları yasal organlara(savcı) bildirmeli,
-Mahkemede tanıklık yapmaktan kaçınmamalı,
-Çocuklar “herhangi bir yaralanmam yok” deseler bile bu olasılığın olduğunu bilmeli.(çünkü genellikle çocuklar maruz kaldıkları istismarı söylemezler.)
Tanım
Psikososyal gelişimini tamamlamamış olan çocuğun bir yetişkin tarafından cinsel stimulasyon için kullanılmasıdır.Genital bölgeleri elleme,ırza geçme yelpazesindeki tüm davranışları kapsar.Aynı yaş grubundaki çocuklar arasında şiddet içermeyen cinsellik istismar olarak kabul edilmez.
“Cinsel istismarın mutlaka şiddet içermesi gerekmez”
“Cinsel istismarda çocuğun rızasının olup olmadığına bakılmaz”
Mitler
Cinsel istismar yalnızca çocuğun hayal gücünde var olan bir şeydir.Çocuklar hikayeler uydururlar.Hayal etmiyorsa bile yakın zamanda unutur, bir önemi yoktur.
Güzel kızlar, kendine güvensiz çocuklar, yaramaz çocuklar daha çok cinsel istismara uğrar.Uslu, akıllı, açıkgöz olmaları istenilirse korunmuş olurlar.
Şüpheli yabancılardan uzak durmalılar.Parklar, umumi tuvaletler, boş sokaklar hele karanlıksa tehlikelidir.
Kadınlar çocuklara cinsel istismarda bulunmazlar.
Gerçekler
-İstismar konusunda hikaye uyduran çocuklar çok azdır.
-İstismarın kısa ve uzun dönemde önemli etkileri vardır.
-Çocukların görünüş ya da davranışı istismara neden olmaz.
-İstismara uğrayan çocuk yardım istemeyebilir.
-İstismarcılar %80-95 çocuğun tanıdığı kişiler
-Olay genellikle çocuğun çevresinde ve bildiği mekanlarda gerçekleşir.
Ensest
-Çocuğa karşı birinci derece akrabaları tarafından cinsel tacizde bulunulmasıdır.
-Ensest vakaların sadece %10’u açığa çıkmaktadır.
-İstanbul’da 2019 yılında 155 ensest vakası sadece bir ÇİM’de tespit edilmiştir
Dünyada Çocuk pornografisi
2002'den bu yana pornografik site sayısındaki artış %70 oranındadırBu sitelerin % 50 sinden çoğu A.B.D.'de bulunmaktadır. Rusya en hızlı artışı gösteren ülke konumundadır.
İnternette resmi internet sağlayıcılarına kayıtlı çocuk pornografisi sitesi sayısı milyonları bulmuştur.
Türkiye’de durum;
ÇİKORED; İstanbul mahkemelerine yansıyan olgular üzerinde yapılan bir çalışmada suçu işleyen kişilerin %22’sinin öz baba oldukları, yani her 5 ensest suçu işleyen kişiden birinin, kızın öz babası olduğu görülmektedir.
Erkek çocukları da kız çocukları kadar cinsel istismara maruz kalmaktadır.
Cinsel İstismar Olgularında Muayene Süreci
-Çocuk ile görüşme (yapılandırılmış)
-Aile ile görüşme
-Fizik muayene (materyal toplama)
-Laboratuvar incelemeleri
-Ruhsal muayene
-Bunlar ÇİM ve karakolda
-Uzmanlar tarafından yapılır.
Tanım
-Çocuğun duygusal bakımdan gereksinimlerin karşılanmaması,
-Sık eleştirme,
-Yaşının üstünde sorumluluklar bekleme,
-Kardeşler arasında ayrım yapma,
-Değer vermeme.
Belirtileri
Dünyaya karşı belli bir ilgisizlik
Depresif ve pasif davranış
Karşısındakine çok ihtiyatlı yaklaşmak
Kendine güvensizlik
Korku
Küçük yaşlardaki davranışlara dönüş
Tanım
Çocuğa bakmakla yükümlü kişinin çocuğu maddi gelir kaynağı olarak görüp çocuktan maddi kazanç elde etme isteğidir.Ebeveynler çok para kazanma dürtülerini tatmin etmek için çocuklarını kullanabilirler.
Tanım
Çocuğa bakmakla yükümlü kişinin bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi.
Fiziksel ve duygusal olmak üzere iki ana grupta incelenmektedir.İhmal pasif bir olgudur.
Risk Faktörleri
-Açlık düzeyinde yoksulluk
-Aile içi şiddet, istismar
-Anne/babanın ruhsal sorunları
-Çocuğun gelişim geriliği
İhmal
Çocuk Suçluluğu üzerine yapılan araştırmalar sonucunda da ailesi tarafından ihmal edilen çocukların suça yönelme olasılıklarının yüksek olduğu belirlenmiştir.
İhmal Sonucu Suça Yönelme
Çocuklarına karşı ilgisiz, sevgi ve şefkatten yoksun ya da onları açık bir şekilde reddeden 42 annenin %33,3’ü, 68 babanın %30,9’unun çocukları suça itilirken,ilgili normal bir ailede ise 339 annenin %17,4’ü, 286 babanın %16,1’inin çocuklarının suça itildiği ortaya çıkmıştır.
Tanım
Yenidoğanı veya yeni yürümeye başlamış bir bebeği kuvvetli biçimde sarsmaktan kaynaklanan ciddi bir beyin yaralanmasıdır.
Sarsılmış bebek sendromu, çocuğun beyin hücrelerine zarar verir ve beyninin yeterince oksijen almasını önler.
Risk Faktörleri
-Bebeklerden gerçekçi olmayan beklentiler
-Genç veya tek başına ebeveynlik
-Stres
-Aile içi şiddet
-Alkol veya madde bağımlılığı
-Dengesiz aile durumları
-Depresyon
-Çocukken kötü muamele görmüş olmak
-Erkek olmak
Belirtiler ve Bulgular
-Aşırı sinirlilik
-Uyanık kalmakta zorluk
-Solunum sorunları
-Kötü beslenme
-Titremeler
-Kusma
-Soluk veya mavimsi ten
-Nöbetler
-Felç
-Koma ve ölüm
Diger Bulgular
Görülemeyebilen başka yaralanmalar: Beyinde ve gözde kanama,omurilik ve boyunda hasar,omurga,kafatası ve kemiklerde kırıklar bulunur.
Sarsılmış bebek sendromunun hafif vakalarında çocuk sarsıldıktan sonra normal görünebilir ama zamanla sağlık, öğrenme ve davranış sorunları geliştirebilir.
Komplikasyonlar
Yüzde 50’si ölür.Diğer yarısında ise kısmi veya tam körlük,sağırlık,gelişim gecikmeleri veya öğrenme sorunları,zihinsel yetmezlik,nöbet bozuklukları,beyin felci
Önlemler
Ailelere çocukları ağladığı zaman nasıl başa çıktıklarını sormak,çocukları ağlayınca ne hissettiklerini öğrenmek,pediatristler çocuğun ağlamasını durduracak alternatif çözümleri aileye anlatmalıdır.
Ailede Şiddet Uygulama Riski
Ailede Şiddet Uygulama Riski
Anne baba yaşının çok genç olması,
İşsizlik,
Ekonomik sıkıntılar,
Aile içi geçimsizlik,
Alkol ya da uyuşturucu kullanımı,
Çok çocuklu aile,
Anne babada ruhsal bozukluk gibi etmenler aile içinde çocuğun şiddete maruz kalmasını artırır.
Hangi Çocuklar Risk Altındalar?
Yoksul ailelerin çocukları mı?
Eğitimsiz ailelerin çocukları mı?
Sizin çocuğunuz mu?
HER VATANDAŞ ÇOCUĞA KARŞI İŞLENMEKTE OLAN İSTİSMAR SUÇUNU BİLDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR.
T.C.K. MADDE 278-279
-Suçu bildirmeme:
Madde 278 - (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
-Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi:
Madde 279 - (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
İhmal ve İstismar Vakaları ile karşılaştığınızda Aile,Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Hattı ALO 183 arayabilirsiniz.
